کتاب و کتابخوانی و اثرات مفید خواندن
در مورد هر یک از این نکات، موارد زیر را در نظر بگیرید :
توانایی تندخوانی همیشه یک مزیت محسوب نمیشود
کلاسهای تندخوانی در سراسر جهان، به شرکت کنندگان خود این وعده را میدهند که میتوانند سریع تر و بهتر بخوانند. این حرف تا حد زیادی درست است. ما چشم های خود را به شیوه درست روی متن حرکت نمیدهیم. گاه یک جمله یا پاراگراف را چند بار میخوانیم و …
اما در کنار رفع این ایرادها، واقعیت این است که یادگیری تکنیکهای تندتر خواندن الزاماً مزیتی ایجاد نمیکند. شاید برای خواندن رمان یا روزنامه ها، تندخوانی مفید باشد، اما در مورد کتابهای آموزشی چنین نیست. بسیاری از کتابها را باید مثل آب، جرعه جرعه نوشید تا اثر آن مشخص و محسوس باشد.
ضمن اینکه یادگیری، اساساً برقراری ارتباط بین آموخته های جدید و دانسته های قبلی است و کسی که شتابزده کتاب میخواند، ممکن است کتاب را به شکل کامل بخواند و بفهمد، اما الزاماً کتاب را یاد نمیگیرد.
همیشه لازم نیست خواندن کتابی را که آغاز کرده اید به پایان ببرید
کمال گرا نباشید. ممکن است چند کتاب را ببینید و بگیرید و بخوانید و در نیمه راه رها کنید. ایراد از شما نیست. بلکه شاید کتاب مناسب و جذاب را پیدا نکرده اید. مطمئن باشید پس از مدتی که سلیقه کتابخوانی خود را بهتر بشناسید، این نوع کتابهای نصفه و نیمه، سهم کمتری را به خود اختصاص خواهند داد
همیشه لازم نیست خواندن کتابی را که آغاز کرده اید به پایان ببرید
کمال گرا نباشید. ممکن است چند کتاب را ببینید و بگیرید و بخوانید و در نیمه راه رها کنید. ایراد از شما نیست. بلکه شاید کتاب مناسب و جذاب را پیدا نکرده اید. مطمئن باشید پس از مدتی که سلیقه کتابخوانی خود را بهتر بشناسید، این نوع کتابهای نصفه و نیمه، سهم کمتری را به خود اختصاص خواهند داد.
از وسایلی که حواس شما را پرت میکنند دور باشید
خیلی بدیهی به نظر میرسد. اما مهم است که قبل از شروع به خواندن کتاب، اینترنت و موبایل و تلویزیون از شما دور باشد. تماسهای مهم را قبل از کتابخوانی بگیرید. ایمیل های مهم را قبلاً چک کنید. وبگردی ها را انجام دهید و آنگاه، به سراغ مطالعه بروید.
مکان ثابت و مشخصی را برای مطالعه در نظر بگیرید
ترجیحاً مکان مشخصی را برای مطالعه در منزل یا محل کار در نظر بگیرید. مطالعه باید لذت بخش ترین فعالیت ما باشد.
برای مطالعه، لازم نیست شرایط «حبس در سلول انفرادی» را ایجاد کنید. بهتر است قبل از شروع به مطالعه، در کنار خود، چای یا هر نوشیدنی یا خوراکی دیگری را که مورد علاقه تان است، قرار دهید.
با این کار در ذهن شما، لحظات کتابخوانی با خاطره های خوب ثبت میشود.
فراموش نکنید که ما هم مانند هر موجود دیگری، به سادگی شرطی میشویم
کتابخوانی در ایران
عامترین تعریف از سرانه مطالعه میانگین مدت زمان مطالعه یک نفر در یک شبانهروز است. در این حالت میزان مطالعه همه افراد یک جامعه با هم جمع و سپس نتیجه بر تعداد افراد آن جامعه و تعداد روزهای درنظر گرفتهشده تقسیم میشود. آمارهای مطالعه روزانه در ایران از 2 تا 79 دقیقه متغیر است. اما سرانه مطالعه در ایران بر اساس اطلاعات ارائهشده 13 دقیقه است.
البته همیشه این شاخص در ارائه آمار استفاده نمیشود و به جای مدت زمان از تعداد کتابهای خواندهشده یا تعداد صفحات خواندهشده در طول روز نیز برای تعریف سرانه مطالعه استفاده میشود. البته اگر رتبهبندی نتایج بر اساس ارزیابیهای خواندن کتاب در کشورها باشد جدولهای نهایی ارائهشده توسط سازمانهای معتبر متفاوت از عوامل عنوانشده در شاخصهای ارزیابی خواهد بود. به همین دلیل در ارزیابیهای مختلف حتی تعداد کتابخانههای دانشگاهی، کتابخانههای عمومی، مدارس، تعداد کتابها در کتابخانهها و نیز آمار سالهای تحصیلی، شرکت در کنفرانسها، استفاده از رایانه و روزنامهها نیز به لیست ارزیابی مطالعه و کتابخوانی کشورها افزوده میشود.
در بیشتر کشورهای توسعهنیافته بهدلیل دستمزد بسیار پایین برای کارهای فرهنگی، نویسندگان و ناشران تمایلی به تولید کتاب ندارند. به همین علت نویسندگانی که کتابشان در کشور خودشان ماهها و سالها در کتابفروشیها میماند هیچ انگیزهای برای نوشتن کتاب بعدی ندارند و ناشرانی که به دلیل هزینههای بالای انتشار کتاب سود ناچیزی دریافت میکنند تمایلی به سرمایهگذاری در این زمینه ندارند. به هر حال درباره میزان مطالعه در ایران با توجه به تیراژ کتابها و... وضعیت بحرانی است. با اینکه رشد علمی در کشور در وضعیت مناسبی قرار دارد اما همه افراد جامعه مطالعه نمیکنند و سطح آگاهیهای افراد با یکدیگر بسیار متفاوت است.
در واقع تعداد افراد کمی اهل مطالعه هستند و حتی بسیاری از دانشآموزان و دانشجویان نیز جز کتاب درسی، مطالعه دیگری ندارند. نظام آموزشی نیز دانشآموزان را به مطالعه تشویق نمیکند و از سوی دیگر محصولات فرهنگی و کتاب جزو کالاهای لوکس به شمار رفته و در سبد خانوارها قرار ندارد. در این وضعیت کودک و نوجوان فقط برای رفع تکلیف و و از روی اجبار تکالیف درسی را انجام میدهد.
حقیقت غیرقابل انکار این است که جهان بدون کتاب نخواهد بود. کتابها منبع آموزشی در طول تاریخ بوده و هستند و بر اساس آمار ارائهشده حدود 130 میلیون جلد کتاب در تاریخ بشریت منتشر شده است.
روز جهانی کتاب توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) در 23 آوریل 1995 ایجاد شد، اما این تاریخ در کشورهای مختلف زمان متفاوتی دارد.
شاخص کل فرهنگی جهان، تحقیق جهانی خود برای اندازهگیری میزان مطالعه مردم در سراسر جهان را بر اساس مطالعه هفتگی افراد در جوامع مختلف ارائه کرده است. البته موارد خواندهشده در این تحقیق هر چیزی از جمله اخبار آنلاین، ایمیل کاری، مجلات و کتابهای چاپشده عنوان شده است. این تحقیق اطلاعات خاصی در مورد افراد مورد نظر مانند سن، سطح تحصیلات، جنسیت و یا تعداد افراد مورد بررسی را گزارش نمیدهد. نتایج به شرح ذیل است:
هندوستان
مردم هند هر هفته به طور متوسط 10 ساعت و 42 دقیقه وقت خود را با خواندن سپری میکنند. میزان خواندن پس از استقلال این کشور در سال 1947 بیش از 6 برابر افزایش یافته که شاخصی برای افزایش علاقه به خواندن است. مردم هند کتابهای ادبی و یا هر کتاب دیگر، مجله و روزنامه مطالعه میکنند.
تایلند
در این تحقیق مشخص شد مطالعه هفتهای تایلندیها به طور متوسط 9 ساعت و 24 دقیقه است. نظرسنجیهای بیشتر نشان دادهاند که تقریبا 88 درصد از مردم این کشور کتاب چاپی میخوانند و حدود 28 دقیقه در روز وقت خود را صرف خواندن میکنند. البته این آمار نشان میدهد خواندن به صورت آنلاین در بین تایلندیها بیشتر است.
چین
سومین کشور در این تحقیق چین با هشت ساعت زمان خواندن در هفته است. نرخ سواد در این کشور 96.4 درصد است که بالاتر از میانگین جهانی 86.3 درصدی است. شهروندان چینی 11 دقیقه در روز را صرف خواندن روزنامهها و مجلات میکنند.
بر اساس آمار، میزان مطالعه در کشورهای مختلف ( بر اساس ساعت) به ترتیب ذیل است:
1- هند 2-تایلند 3-چین 4-فیلیپین 5-مصر 6- جمهوری چک 7-سوئد 8-فرانسه 9-مجارستان 10-عربستان سعودی 11-هنگ کنگ 12-لهستان 13-ونزوئلا 14-افریقای جنوبی 15-استرالیا 16-اندونزی 17-آرژانتین 18- ترکیه 19-اسپانیا 20- کانادا 21-آلمان 22-ایالات متحده 23- ایتالیا 24-مکزیک 25-انگلستان 26-برزیل 27- تایوان 28- ژاپن 29- کره
کشورهایی که بیشترین آمار انتشار کتاب را در جهان دارند
در این لیست از اطلاعات انجمن بینالمللی ناشران (IPA) و اطلاعات سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) استفاده شده است. این آمار به طور خاص تعداد کتابهای کاغذی، کتابهای الکترونیکی و یا کتاب های صوتی منتشرشده را مشخص نمیکند.